Kepek Neden Olur? | Saç Kepeklenmesi
Kafa derisinin pullanmasıyla karakterize bir durum olan saçta kepek görünümü, zaman zaman utanç verici olabilir. Genellikle kaşıntının eşlik ettiği kepeklenme neden olur? Bu durum tam olarak açıklanamaz. Saç bakımının eksik olması risk faktörü olarak söylenebilir, ancak altta yatan farklı problemler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Saçta Kepek Neden Olur?
"Saçta kepek neden oluşur?" sorusuna tam bir cevap vermek mümkün değildir. Genellikle ergenlik döneminde yaygın olarak görülen bir durum olduğu için, "Kepek neden oluşur?" sorusuna hormon üretimiyle bağlantılı olduğu cevabı verilebilir. Peki saç neden kepeklenir? Gelin, birlikte inceleyelim.
Seboreik Dermatit
Genellikle yağlı ciltlerde görülen bir rahatsızlık olan seboreik dermatit rahatsızlığında yaygın olarak saçta kepeklenme görülür. Ciltte tahriş yaratan hastalık; kulak arkası, göğüs kemiği, kaşlar ve burun yanları dâhil olmak üzere vücudun birçok bölgesini etkiler. Ciltte kızarıklık, yağlanma ve beyaz ya da sarı pullanma ile karakterize olan seboreik dermatit, normalde kafa derisinde yaşayan ve saç köklerinin salgıladığı yağlarla beslenen bir mantar olan Malassezia ile yakından bağlantılıdır. Mantar çeşidi genellikle bir soruna yol açmaz, ancak bazı insanlarda aşırı etkili hale gelir, kafa derisinin tahriş olmasına ve fazladan cilt hücreleri üretmesine neden olur. Ekstra üretilen cilt hücreleri birbiri üzerine birikerek tortu haline gelir ve pul pul dökülür. Dökülen pullar kafa derisindeki yağ ile birleşerek kepek oluşturur.
Saçı Taramamak
Çok basit bir neden olarak görülse de düzenli olarak saçın taranmaması, kafa dersinde kepek oluşumuna neden olabilir. Saçları düzenli olarak her gün iki kez taramak ya da fırçalamak ölen cilt hücrelerinin temizlenmesine yardımcı olur. Saç köklerinde ölü derilerin birikmesini önleyerek kepeklenme riskini azaltır.
Maya
Saç köklerinde maya denilen mikroskobik canlılar bulunur. Normalde saç derisinde herhangi bir sorun yaratmayan mayaya karşı bazı insanların duyarlılığı yüksektir. Bu kişilerde alerjiye neden olarak saç derisinde kepeklenme görülebilir. Güneş ışınlarından biri olan ultraviyole-A (UVA) ışığı maya oluşumunu engellediğinden dolayı, genellikle maya duyarlılığı olan insanlarda kepek oluşumu kışın daha yüksektir.
Kuru Cilt
Kuru cilde sahip kişilerin kepeklenme olasılığı daha yüksektir. Cildin kuru olması saç köklerinin yeterli beslenememesine ve cilt hücrelerinin ölmesine neden olur. Genellikle kuru cilt nedeniyle meydana gelen kepeklenmede, pulcuklar yağsız ve nispeten daha küçük boyutludur. Özellikle soğuk kış günlerinde ve aşırı ısınan odalarda kaşıntı ile birlikte cilt pullanması görülür.
Şampuan ve Cilt Bakım Ürünleri
Bazı saç bakım ürünleri saç derisinde alerji oluşturabilir. Saç derisinde alerjiye bağlı olarak kaşıntı ve kızarıklık görülebilir. Aynı zamanda sık şampuanlanma, kafa derisini tahriş ettiği için kepek oluşumuna neden olabilir. Ayrıca saç şekillendirme için kullanılan sprey, jöle, briyantin, köpük gibi ürünler de kepek oluşumunu tetikleyici etki gösterebilir.
Bazı Cilt Hastalıkları
Sedef, egzama gibi cilt hastalıkları olan kişiler sağlıklı insanlara oranla daha sık kepeklenme eğilimindedir. Ayrıca saçkıran olarak da bilinen bir mantar enfeksiyonu da kepeğe neden olabilir.
Diğer Hastalıklar
Nörolojik hastalıkları olanlarda, özellikle Parkinson hastalarında kepek ve seboreik dermatit daha sık görülür. Kalp krizi veya inme geçiren hastalar ile bağışıklık sistemi zayıf olanlarda kepek oluşumu daha sık gözlenebilir.
Beslenme
Çinko, B vitaminleri, zeytinyağı ve ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumları yeteri kadar tüketmeyen kişilerde vitamin ve mineral eksikliğine bağlı olarak kepek oluşumu gözlenebilir.
Stres
Birçok hastalıkta olduğu gibi, saç derisinin kepeklenmesinde de aşırı stres ve yorgunluğun etkisi olabilir.
Yaş
Kepek ergenlikten orta yaşlara kadar daha sık görülür, ancak ömür boyu kepeklenme yaşanabilir. Hormonlarla ilgisi olduğu düşünülen kepek oluşumuna erkekler daha fazla maruz kalır.