Vücut Yağ Oranı Hesaplama | Yağ Oranı Ölçme
Vücut yağı genellikle kötü bir şöhrete sahip olsa da, aslında sağlık açısından önemli bir amaca hizmet eder. Besinlerle elde edilen yağ, vücut tarafından enerji ve iç organları koruma için depolanır. Aynı zamanda yağda eriyen bazı vitaminlerin kullanılmasında da önemli rol oynayan yağ, yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesini destekler. Ancak ihtiyaç duyulan miktardan fazla tüketilmesi tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi obeziteye bağlı hastalıklara yol açabilir.
Vücut Yağ Oranı Hesaplama İçin Kullanılan Yöntemler
Vücudun sahip olduğu yağ oranı, kişisel farklılıklar gösterebilir. Fitness ile ilgilenen profesyonel bir sporcu ve obez bir kişi aynı ağırlıkta olabilir, ancak vücut yağ yüzdeleri çok farklıdır. Çok zayıf olduğunu düşündüğünüz birinin, vücut yağ oranı beklediğinizin aksine yüksek çıkabilir. Sadece kilonuza bakarak sahip olduğunuz kas ya da yağ miktarı tahmin edilemez. İşte yağ oranı hesaplama için kullanılan yöntemlerden birkaçı...
Kaliper
Deri kıvrım kalınlığını ölçmek için 1980'lerde araştırmacı Jackson ve Pollock tarafından tasarlanan kaliper cihazı, vücut yağ oranı ölçme işleminde kullanılır. Vücudunuzun 3 farklı alanını sıkıştırarak cilt katlama testi kaliper aracılığıyla yapılır. Erkekler için ölçüm alanı olarak göğüs, karın ve uyluk bölgesi kullanılır. Kadınlarda ise kaliper ile triseps, kalça ve uyluk bölgesindeki deri kıvrım kalınlığı ölçülür. Cihaz üzerinde yer alan parametreler vücut yağ yüzdesi hakkında bilgi verir. Doğru yapıldığında, yaklaşık yüzde ± 3 hata oranı vardır.
Yağ Ölçer Tartılar
Yağ ölçer tartılar biyoelektrik empedans analizi (BIA) adı verilen teknolojiyi kullanarak yağ oranı ölçme işlemi yapar. Elektrik akımı ileten ayak basma yeri ve genellikle el tutmaçları bulunan cihazlarda ölçüm işleminin yapılması için, basma yerine çıplak ayakla çıkılır. Tartıya basıldığında elektrik akımı bir bacaktan diğerine, pelvise ve diğer tüm vücut bölgelerine yayılır. Yağ, vücudunuzdaki su ve kastan çok daha az elektrik iletir. Böylece tartı, direnç ile karşılaştığı bölgeleri yağ olarak kaydeder. Kişinin boy, kilo, yaş ve cinsiyetinin de kaydedildiği tartılar vücut yağ yüzdesini sağlamak için bir denklem kullanır. Ancak cihazlar kişinin ölçüm öncesi yaptığı egzersizden, son yediği öğünden, vücut su miktarından etkilenebilir.
Hidrostatik Ağırlık Ölçümü
Hidrojenitometri olarak bilinen yöntemde, suya batmış bir sandalyede soyunup oturarak tartılmanız gerekir. Tamamen suyun altında olduğunuz yöntemde ciğerlerinizdeki tüm havayı çıkarmanız istenir. Su altındaki vücut yoğunluğunuz ya da ağırlığınız kaydedilir ve kaydedilen vücut bilgileri, yağ yüzdesini hesaplamak için kullanılır. Vücut yağ yüzdesi için su altı tartımı oldukça hassastır ve vücut yağ yüzdesini ölçmek için altın standart olarak kabul edilir. Deri kıvrım kalınlığı ve biyoelektrik empedanslar gibi yöntemlerden çok daha doğrudur. Ancak kilonuzu bu şekilde kaydetmek için özel bir tesise gitmeniz gerekir. Ayrıca su altında test yapmaktan hoşlanmayabilirsiniz.
Hava Deplasmanlı Pletismografi
Vücut yağ yüzdesinin ölçümünde kullanılan bir diğer teknik ise hava yer değiştirmeli pletismografidir. Soyunduktan sonra, vücudunuzu tamamen saran bilgisayarlı, yumurta şeklindeki bir odaya (BOD POD) girersiniz. Vücut yoğunluğunuz ağırlığınıza ve hacminize göre belirlenir ve cihaz, bu verileri vücut yağ yüzdesini hesaplamak için kullanır. Araştırmalar, bu tekniğin doğru sonuçlar verdiğini gösterir. Ancak profesyonel bir ortamda yapılan pahalı bir uygulamadır.
MR veya BT Taramaları
Vücut yağ yüzdesini belirlemek için belki de en doğru yöntem, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramalarıdır. Bu cihazlar vücudun enine kesit görüntülerini alır ve hatta karın içi yağını ölçebilir. Bu yöntem de profesyonel bir laboratuvar gerektirir ve oldukça pahalıdır.